Hoe gaat het eigenlijk met het aantal vrouwen in de top van het bedrijfsleven in Nederland? In het boek 'Vrouwen zijn gelijk aan mannen (behalve in de directiekamer)' beschrijft journalist en auteur Jessica de Jong hoe vrouwen structureel minder kansen krijgen richting de top. En wat ervoor nodig is om dat te veranderen, zowel binnen het bedrijfsleven als van vrouwen zelf.
Een kijkje terug in de strijd om meer kansen
Omdat het boek in 2011 geschreven en uitgegeven is, biedt een een bijzondere kijk terug in de strijd om meer kansen voor vrouwen in de top. Toen het boek verscheen, was er geen enkele vrouw voorzitter van een raad van bestuur van een beursgenoteerde onderneming in Nederland. Dat is helaas in 2023 niet anders, volgens dit bericht van RTL nieuws.
Ook de conclusie in 2023 dat topvrouwen wel in de raad van commissarissen komen, maar niet in de raad van bestuur stond ook al in het boek van Jessica de Jong. In de Female Board Index, de lijst met Nederlandse topvrouwen die jaarlijks gepubliceerd wordt door Mijntje Lükerath, hoogleraar Corporate governance aan de TIAS School for Business and Society, staan nog steeds vooral vrouwen met posities als commissaris.
Het verschil tussen het bestuur en de raad van commissarissen
Net zoals in 2011 staan ook op de lijst topvrouwen in 2023 vooral vrouwen met een functie in de raad van commissarissen en veel minder in de raad van bestuur. De Jong legt uit waarom ze de groei in het aantal commissarissen alleen niet voldoende vindt:
'Commissarissen hebben als taak om toezicht te houden op een bedrijf......Zij moeten controleren of de bestuurders goed omgaan met het geld van de aandeelhouders en de belangen van het gehele bedrijf behartigen.'
'Wat veel mensen niet weten is dat commissarissen in Nederland überhaupt niet zoveel macht hebben. Commissarissen wordt vaak pas op achteraf op de hoogte gesteld van belangrijke beslissingen."
In tegenstelling tot de raad van bestuur hebben commissarissen dus weinig invloed op de dagelijkse gang van zaken in een bedrijf. Zij staan niet aan het roer op het moment dat er belangrijke beslissingen gemaakt moeten worden.
Hardnekkige vooroordelen over vrouwen
Volgens De Jong verklaren enkele hardnekkige denkfouten de gebrekkige doorstroming van vrouwen naar de top. Ze benoemt er 3 heel concreet:
- Vrouwen geven minder goed leiding dan mannen, omdat ze beschikken over minder managementvaardigheden;
- Vrouwen zijn minder competent, omdat ze het te druk hebben met hun gezin;
- Vrouwen passen minder goed in het mannelijke team, omdat ze geen teamspirit hebben.
De denkfouten komen voort uit vooroordelen, of ontstaan en worden in stand gehouden, juist omdat er zo weinig vrouwen in topposities zijn. Het is eigenlijk een kip-ei verhaal dus.
Acties die doorstroming van vrouwen versterken
Gelukkig staan er in het boek van Jessica de Jong ook 6 suggesties om de doorstroming naar de directiekamer van vrouwen wel te verbeteren. En omdat ze niet vaak genoeg herhaald kunnen worden, neem ik ze hier integraal over:
- Promoot lijnfuncties: zorg dat jonge vrouwen sneller ervaring opdoen in leidinggevende functies en wennen aan meer verantwoordelijkheid.
- Slimme diversiteit werkt: alleen met sturende maatregelen bereiken we resultaat. Door bijvoorbeeld gericht naar vrouwelijke managers te zoeken in wervingsprocedures.
- Wees transparant: zorg dat diversiteit een onderwerp op de agenda is en deel open de stand van zaken en de streefcijfers, zowel in absolute als relatieve getallen. Leg uit wat het plan van aanpak is en welke maatregelen getroffen worden. Voor grote organisaties is dit in Nederland inmiddels verplicht.
- Eis een eerlijke kans: Vrouwen moeten zelf vragen om eerlijke kansen. Dat brengt risico met zich mee, misschien moet je zelfs de organisatie verlaten. Maar alleen daarmee veranderen zaken.
- Vergroot de kennis: Er is meer onderzoek nodig over de dynamiek die ervoor zorgt dat vrouwen niet doorstromen naar topfuncties. En wat de voordelen en nadelen van diverse teams zijn.
- Grijp in: De politiek moet het topvrouwenprobleem hoog op de agenda zetten en houden. Aan deze oproep is door de politiek (gedeeltelijk) gehoor gegeven met de wet ingroeiquotum en streefcijfers.
Het boek van Jessica de Jong is te koop bij Managementboek.nl
Jessica de Jong publiceerde ook een boek met portretten van Nederlandse topvrouwen.
Over Jessica de Jong
Jessica de Jong is een Nederlandse journalist die zich decennia lang inzet voor vrouwenrechten. Naast artikelen en boeken over dit onderwerp schrijft ze ook romans. Ook daarin spelen vrouwenrechten altijd een belangrijke rol. Meer informatie over Jessica de Jong vind je op haar website.
Disclaimer: deze blog bevat affiliate links. Als je iets bestelt via een link op deze website, ontvangen wij zonder extra kosten voor jou een kleine commissie. Zie het maar als een bedankje van jou aan ons voor alle uren boeken lezen…
