Wil je weten hoe het toch kan dat grote bedrijven in de problemen komen? Zoals de banken in de kredietcrisis, of hoe de bouwfraude kon ontstaan? 'De ondergang van de SNS Bank' van Hetty van de Laar geeft een inkijkje in hoe dit soort grootschalige schandalen kunnen gebeuren.
Fraude wordt gemeld door klokkenluider
Wees gewaarschuwd: het verhaal van Hetty van de Laar komt af en toe over als een slechte film, bijna niet te geloven. Bankiers, adviseurs, accountants en advocaten die zichzelf via schimmige constructies verrijken. Dat doen ze door elkaar in te huren en elkaar mooie deals met vastgoed toe te schuiven. Als Van de Laar op een gegeven moment niet (meer) wil meewerken aan de gang van zaken, wordt ze onder druk gezet en wordt geprobeerd haar het zwijgen op te leggen. De druk die zij moet ondergaan en de moed die het vergt om in plaats voor zwijggeld te kiezen voor een aangifte bij de FIOD (Fiscale Inlichtingen en Opsporingsdienst) is niets minder dan bewonderingswaardig.
Red flags in het zakendoen
De verbazing over hoe de fraude ontstaat en voortduurt gaat gepaard met verbazing over hoe Van de Laar en haar zakenpartners met elkaar omgaan. De omgangsvormen zijn in elke zakelijke sector anders. In de ene sector zijn uitgebreide etentjes vanzelfsprekend, in de andere sector is het normaal dat je elkaar alleen op kantoor treft (met misschien een broodje kaas als de vergadering uitloopt). Daarom is het lastig oordelen of wat Van de Laar aantreft als 'red flag' haar al eerder had moeten afschrikken.
Maar wat in ieder geval de alarmbellen bij iedereen af moet laten gaan is:
- Enorme bedragen voorschieten aan onkosten en zeker privé uitgaven die niet of zeer moeizaam vergoed worden;
- Door iemand ingehuurd worden binnen een organisatie en vervolgens geen contact hebben met de (vertegenwoordigers van) de organisatie zelf; niet welkom zijn op het kantoor, niet in contact komen met personeel, je facturen niet direct kunnen sturen;
- Avances en cadeaus ontvangen die je op geen enkele manier binnen het zakelijke verkeer kan plaatsen; de voorbeelden uit het boek: lingerie, een gezamenlijke hotelletje....you get the picture.
In het hele verhaal van Van de Laar komt haar enorme drive voor haar werk naar voren. De ambitie om - ondanks de bijzondere gang van zaken - goed werk af te leveren en iets te betekenen voor haar opdrachtgever. En de teleurstelling dat die opdrachtgever haar harde werk niet lijkt te waarderen of haar zelf actief tegenwerkt. Heeft die passie haar in eerste instantie verblind voor wat zich afspeelde? Was ze zo bezig met haar werk goed doen, dat ze zaken niet onder ogen wilde komen? Het blijft onduidelijk in haar verhaal.
De vloek van de klokkenluider
Uiteindelijk besluit Hetty van de Laar aangifte te doen tegen haar werkgever(s) bij de FIOD. Hoewel haar bewijs waterdicht is en de instanties direct in actie komen, komt dit haar reputatie en haar openstaande facturen bij de SNS-bank niet ten goede. Niet voor de eerste keer blijkt dat de klokkenluider uiteindelijk aan het kortste eind trekt. Hetty van de Laar ervaart na haar aangifte niet alleen dat er binnen de bank geen enkel begrip is voor haar positie. Er wordt ook een aanval gedaan op haar reputatie via bijvoorbeeld de pers.
Ondanks dat de daders uiteindelijk achter de tralies belanden en de aangifte van Van de Laar uiteindelijk dus terecht blijkt, is zij ook slachtoffer van de ondergang. Na publicatie van haar boek legt ze in verschillende media uit hoe de hele gang van zaken, de aangifte en de nasleep een enorme negatieve impact hebben op haar leven. Zoals hier bij Quotenet. Dat ze niet de enige klokkenluider is met deze ervaring, bewijs Frans Bromet in zijn documentaire 'Stank voor Dank'.
Het schandaal bij de SNS-bank: old boys network
Naast de problemen die Hetty van de Laar ervaart, zijn uiteindelijk ook zware straffen uitgedeeld aan de betrokken fraudeurs. In de vastgoedtak van de bank werden steeds mensen uit dezelfde groep ingehuurd tegen zeer hoge tarieven. Een gedeelte van het verdiende geld werd terug gesluisd naar de heren in de top van de organisatie. Volgens de rechtbank is door hun handelswijze het vertrouwen en de integriteit van de bank, de vastgoedpoot en de hele sector aangetast.
Dit schandaal vond plaats in een periode dat er toch al veel wantrouwen was; door de internationale kredietcrisis en de fraude bij het Bouwfonds bijvoorbeeld. Uiteindelijk moest de SNS bank gered worden door deze te nationaliseren. Ten koste van de belastingbetaler dus.
Het boek van Van de Laar is een bijzondere inkijk in wat met recht een 'Old Boys Network' genoemd kan worden. Een inkijk waar je af en toe op het puntje van je stoel zit en dan weer met stomheid geslagen van verbazing. Geen boek met praktische lessen, maar vooral een waarschuwing: als het niet in orde lijkt, dan is het misschien ook niet in orde. Wees niet naïef en vraag je op tijd af wat er aan de hand is. Misschien heb je de moed van Van de Laar, misschien niet. Zorg in ieder geval dat je niet betrokken raakt bij zaken die het daglicht niet kunnen verdragen.
Het boek 'De ondergang van de SNS bank' van Hetty van de Laar is te koop bij managementboek.nl
Over Hetty van de Laar
Hetty van de Laar is bouwkundig ingenieur. Zij werkte als projectleider, waaronder bij diverse vastgoedprojecten. Na haar stap naar de FIOD als klokkenluider raakte zij bijna alles en iedereen kwijt.
Disclaimer: deze blog bevat affiliate links. Als je iets bestelt via een link op deze website, ontvangen wij zonder extra kosten voor jou een kleine commissie. Zie het maar als een bedankje van jou aan ons voor alle uren boeken lezen…
