Dat het vrouwelijk lichaam anders is dan het mannelijke lichaam, weten we al eeuwen. Dat dit ook invloed heeft op hoe je vrouwen medisch behandelt en hoe symptomen zich uiten, dat beseft de medische wetenschap zich pas enkele decennia. Zoals je ook kan lezen in het boek 'Invisible women' van Caroline Criado Pérez. In 'Eva' onderzoekt Cat Bohannon de evolutionaire achtergrond van die verschillen. Op die manier verschuift ze het perspectief van de menselijke evolutie; het vrouwelijk lichaam is geen bijrol, maar staat juist centraal.
De evolutie van de vrouw is onderbelicht
Het is eigenlijk gek hoe weinig we weten over hoe ons lichaam in de loop van de evolutie - miljoenen jaren - is aangepast. En wat de achtergrond is van allerlei mechanismen die we als gewoon ervaren. Waarom drinken baby's aan de borst? Waarom groeien baby's 9 maanden in de baarmoeder om vervolgens met veel pijn en moeite geboren te worden? En waarom neemt seksisme en het patriarchaat in bijna elke samenleving ter wereld zoveel plek in?
Het zijn vragen die onderbelicht zijn in een wetenschappelijke wereld waar decennialang mannen het voor het zeggen hadden. En dat in veel gevallen nog steeds doen. Bohannon ontdekt dat veel zaken in flarden onderzocht zijn, maar nooit met elkaar in verband gebracht. Laat staan dat er een samenhangend verhaal is over hoe het vrouwelijk lichaam is ontstaan. Haar boek doet daar een dappere poging toe.
We zijn ontstaan uit meerdere Eva's
Een belangrijke conclusie die ze meteen in het begin van haar boek deelt: we zijn niet ontstaan uit één Eva. Er is niet een stammoeder waar alle vrouwelijke eigenschappen vandaan kwamen. Er zijn heel veel Eva's in verschillende periodes in de evolutie die een bijdrage leverden aan hoe onze lichaam en gedrag zich uiteindelijk ontwikkelden. Van een klein muis-achtige Eva die aan het begin stond van de borstvoeding tot uiteindelijk de mens die ouderdom bereikte om andere mensen te kunnen ondersteunen met kennis. Al deze Eva's hebben een eigen bijdrage aan hoe de vrouw is ontwikkeld.
Wat me het meest raakte aan dit boek is het totale gebrek aan kennis dat we over ons eigen lichaam en de onstaansgeschiedenis hebben. Ons menselijk lichaam in het algemeen en het vrouwelijk lichaam in het bijzonder. Door de achtergrond die Bohannon schetst, de redenen waarom bijvoorbeeld je voortplantingssysteem op een bepaalde manier is ontwikkeld, ontstaat inzicht en begrip. En waardering, vooral waardering voor hoe ingenieus alle onderdelen in je lichaam en geest samenwerken aan het voortbestaan van onze soort.
Seksisme schaadt onze toekomst
De denklijn om met meer waardering naar ons vrouwelijke lichaam te kijken, slaat om in de laatste twee hoofdstukken. Deze hoofdstukken leggen meer de nadruk op de ontwikkeling van gedrag en systemen in de menselijke samenleving. En daar wordt duidelijk dat we als vrouwen in de ontwikkeling van de samenleving onze positie zijn kwijtgeraakt. De wijsheid die ervoor zorgde dat oudere vrouwen in de gemeenschap grote waardering ontvingen, zijn we in de moderne tijd verloren. Door onze moderne informatievoorziening is het veel minder nodig om kennis op te slaan in een ouder lid van onze groep.
Maar het meest schokkende vond ik de gedachten van Bohannon over hoe het patriarchaat ontstaan is. Zij gelooft dat onze vroege samenlevingsvormen veel meer via de matriarchale lijn waren georganiseerd en dat de macht vooral bij de vrouwelijke leden van de groep lag. Niet alleen is dit omgeslagen, ze legt ook haarfijn uit hoe het overtrokken seksisme in grote delen van onze moderne wereld een gevaar is voor het voortbestaan van onze soort. Omdat we niet ten volle gebruik maken van de kennis, intelligentie en de vaardigheden die we als soort tot onze beschikking hebben. En ook omdat het een directe impact heeft op de kans op voortplanting. Een verbijsterende conclusie, omdat een deel van het seksisme nu juist wordt aangewend zodat vrouwen meer kinderen zouden krijgen.
'Eva' is een bijzonder boek dat inzicht geeft in de hoe het vrouwelijke lichaam zich heeft ontwikkeld over de miljoenen jaren van onze evolutie. En hoe ons gedrag in de laatste tienduizenden jaren een deel van die evolutie heeft overgenomen: door onze intelligentie zijn we sneller in staat aanpassingen te doen en vergroten onze overlevingskansen. Je koopt het boek hier.
Over Cat Bohannon
Cat Bohannon is wetenschapper en auteur. Ze was geschokt om te ontdekken dat het vrouwelijke lichaam grotendeels genegeerd werd door wetenschappers; in de biologie, in de evolutieleer en in de geneeskunde. Zij werkt aan een inhaalslag om de kennis over het vrouwelijke lichaam en brein te vergroten. Daarnaast is ze activist, dichter en spreker. Meer informatie over Cat Bohannon vind je op haar website.
Disclaimer: deze blog bevat affiliate links. Als je iets bestelt via een link op deze website, ontvangen wij zonder extra kosten voor jou een kleine commissie. Zie het maar als een bedankje van jou aan ons voor alle uren boeken lezen…
