Transactionele analyse is een persoonlijkheidstheorie en een psychotherapeutische behandelmethode die in de jaren zeventig van de twintigste eeuw erg populair was. De methode wordt sindsdien ook veel toegepast in coaching in organisaties, met name om onderlinge relaties te duiden en te verbeteren. In haar boek 'Working it out at work' (Nederlandse vertaling: 'We komen er wel uit') neemt Julie Hay je mee in deze theorie en in de toepassingen op de werkvloer.
De basis van transactionele analyse
Hay begint haar boek met ruime aandacht voor de basis van transactionele analyse. De basis van transactionele analyse bestaat uit 3 uitgangspunten:
- Mensen zijn OK en zijn altijd van waarde: ik ben OK, jij bent OK;
- Mensen hebben het vermogen tot denken;
- Mensen bepalen hun gedrag door middel van (deels onbewuste) besluiten, en die besluiten kunnen worden herzien (bron: Wikipedia).
De meeste mensen zullen transactionele analyse kennen van de uitspraak 'Ik ben OK, jij bent OK'. Of van de egotoestanden; ouder, kind en volwassene. Het boek legt deze algemeen bekende onderdelen uitgebreid uit en helpt je dit vervolgens toe te passen op jezelf. Door korte, overzichtelijke testjes leer je hoe je zelf naar de wereld kijkt en welke ego-toestanden je ontwikkeld hebt of waar je voorkeuren zitten. Dat maakt de anders vrij taaie theorie begrijpelijk. Dat is ook wel nodig, want het boek is voor het overige vrij theoretisch en ik vond het soms lastig om mijn aandacht erbij te houden.
Transactionele analyse en relaties op de werkvloer
Op basis van bovenstaande theorie neemt Hay je vervolgens mee in de toepassing van transactionele analyse binnen organisaties. In het bijzonder intermenselijke relaties in organisaties. Ze doet dat aan de hand van veel voorbeeldcasussen. Hierin stelt ze fictieve personages voor die zaken meemaken op hun werk: een conflict met een collega, een verandering van baan. Dat maakt de toepassing van de theorie wat toegankelijker.
Doordat Hay gedurende het hele boek naast de casussen ook steeds theorie blijft toevoegen, kostte het me toch veel moeite om te blijven lezen. Het lijkt of elke keer als je de concepten snapt, ze weer een nieuw onderdeel toevoegt. Elk onderdeel vraagt inspanning om het te begrijpen in de context van alle andere theorie in het boek. De testen die in het begin van het boek zo behulpzaam waren om de theorie toegankelijk te maken, nemen in aantal steeds verder af in de loop van het boek.
Zelf aan de slag met transactionele analyse
Toch is het te kort door de bocht om het boek van Hay vooral als theoretisch (en een beetje taai) te beschouwen. Het is een zeer uitgebreide verdieping in de theorie achter en de praktische toepassing van deze theorie op de werkvloer. Naast de testen en de casussen vult Hay dat aan met oefeningen die je voor jezelf kan doen. In de laatste hoofdstukken voegt ze steeds oefeningen toe om de geleerde theorie toe te passen door situaties uit je eigen werk te analyseren en te zoeken naar alternatief gedrag dat helpend kan zijn.
In die zin is het boek bijna een zelf-hulpboek om te werken aan je eigen ontwikkeling en het succesvol ontwikkelen van relaties, vooral op de werkvloer. Het laatste hoofdstuk, genaamd 'Wat nu' is daar het mooiste voorbeeld van. Hay roept je op om het geleerde in de praktijk te brengen en voor jezelf na te denken hoe je je leven en relaties kan verbeteren met de geleerde theorie.
Het boek vergt wat doorzettingsvermogen om doorheen te komen, maar is een onzettend waardevolle kennismaking en uitwerking van transactionele analyse. Ik las het boek in het Engels, mogelijk is het makkelijker in de Nederlandse vertaling. Ik raad het boek aan voor iedereen die meer wil weten over transactionele analyse en de toepassing in organisaties. Enige achtergrondkennis is wel handig, om de theorie wat makkelijker te verwerken.
Je koopt 'Working it out at work' (Nederlandse vertaling: We komen er wel uit) van Julie Hay hier.
Over Julie Hay
Julie Hay is expert op het gebied van transactionele analyse. Ze studeerde psychotherapie en verdiepte zich in de diverse vormen van persoonlijke ontwikkeling en toepassingen van psychotherapeutische theoriën op de werkvloer. Ze schreef hier verschillende boeken over. Meer informatie over Julie Hay vind je op haar website.
Disclaimer: deze blog bevat affiliate links. Als je iets bestelt via een link op deze website, ontvangen wij zonder extra kosten voor jou een kleine commissie. Zie het maar als een bedankje van jou aan ons voor alle uren boeken lezen…
