Handboeken zijn een bijzondere soort zakelijke boeken. Het zijn boeken die heel diep op een bepaalde vakgebied ingaan, waarbij professionals of studenten echt de kneepjes van het vak leren. Handboeken worden daarom vaak in de dagelijkse praktijk en in opleidingen gebruikt. En daarom hebben zij een grote invloed op hoe een vakgebied zich ontwikkelt.
In het Handboek Bewonersparticipatie nemen Saskia Fokkema & Suzanne Swart - Beekhuis je mee in de achtergronden en dagelijkse praktijk van bewonersparticipatie. Dit boek is geschreven voor professionals bij de overheid en bij andere organisaties die te maken hebben met dit proces. Zoals projectontwikkelaars of woningstichtingen. Toch is de doelgroep stiekem veel groter. We leggen je uit waarom.
Met een handboek zet je jezelf neer als expert
Om nog even terug te komen op het fenomeen handboek. Een handboek schrijf je alleen als je de absolute expert ben in een vakgebied. Het is bedoeld om anderen in het vakgebied de weg te wijzen. Dat Fokkema en Swart-Beekhuis zich expert mogen noemen, blijkt uit alles in het handboek. Niet alleen is er een historische analyse van het vakgebied, het staat ook vol van de dagelijkse praktijk waar zij beiden in werken.
In een wereld waarin vrouwen vaak nog moeite hebben om zich als expert te zien of gepositioneerd te krijgen, laten zij zien dat het schrijven van een handboek daarvoor een uitstekend instrument is. Het handboek wordt daarnaast aangevuld met formats, een website, opleiding en niet te vergeten gadgets. Als je zo'n op het eerste gezicht droog onderwerp zo neer kan zetten, ben je ook in communicatie een expert.
De basis van bewonersparticipatie
Terug naar de inhoud. Het boek bestaat uit drie delen: de basis, de praktijk en de verdieping op bewonersparticipatie. In de basis leggen Fokkema en Swart-Beekhuis uit wat participatie is, welke vormen van participatie er zijn en hoe overheden en andere initiatiefnemers hiermee om kunnen gaan. Met de komst van de Omgevingswet is de wetgeving rondom participatie namelijk gewijzigd. De verplichting tot het betrekken van belanghebbenden ligt niet alleen maar bij de overheid, maar kan ook bij een project ontwikkelaar of andere organisatie liggen. Des te belangrijker dat ook op die plek de kennis over participatie aanwezig is.
In dit gedeelte van het boek laten Fokkema en Swart-Beekhuis duidelijk zien dat participatie niet iets is wat 'je er even bij doet'. Niet alleen zijn projecten ingewikkelder dan jaren geleden en leven we dichter op elkaar, door de maatschappelijke veranderingen verwachten inwoners en andere belanghebbenden ook dat er meer rekening met hen wordt gehouden. Dit vergt van zowel de persoon die de participatie organiseert als de betrokken organisatie veel.
Gelukkig zijn er inmiddels instrumenten ontwikkeld om je daarbij te helpen. In het boek komt vooral de participatieladder aan de orde. Hierin zijn diverse niveaus weergegeven, waarbij elk niveau staat voor een bepaalde mate van invloed op de inhoud. Zo wordt inzichtelijk welke manier van participatie passend is bij een vraagstuk.
De praktijk van bewonersparticipatie
Papier is geduldig, uiteindelijk werkt participatie alleen als het in de praktijk ook tot resultaten leidt. Daarom vertalen Fokkema en Swart-Beekhuis de basis van participatie in de praktijk. Van het kiezen voor bepaalde bijeenkomsten tot het voorbereiden van de communicatie: het handboek doet wat het belooft. Je meenemen door alle praktische overwegingen en stappen die je moet zetten om bewonersparticipatie vorm te geven.
Een interessant thema dat niet voldoende aandacht kan krijgen in dit kader is inclusiviteit. In het handboek is ruime aandacht voor de afwegingen om meer mensen onderdeel van het participatieproces te laten zijn. Bijvoorbeeld door begrijpelijke taal te gebruiken, meer met beeld te werken en ook door je in te leven in de dagindeling van je doelgroep. Want welke werkende ouder heeft tijd om 's avonds om half acht naar de gemeente te gaan voor een inloopavond? Door rekening te houden met deze belangen, is de kans dat inwoners zich serieus genomen voelen veel groter.
En dat is nodig, blijkt ook weer uit dit boek. De kloof tussen overheid en bewoner is op veel plekken groot. Ambtenaren krijgen te maken met weerstand en agressie. Bewoners voelen zich op veel plekken niet gehoord. In het boek worden deze onderwerpen uitgebreid behandelt, ook vanuit het perspectief van de inwoner. Want alleen onderling begrip gaat leiden tot overbruggen van verschillen, met elkaar in gesprek gaan en kijken naar wat wel kan. Dat betekent trouwens niet dat je iedereen de zin kan geven.
In het laatste deel is meer achtergrond over bewonersparticipatie te vinden. Dit is echt een naslagwerk voor professionals.
Handboek voor professionals én bewoners
Een handboek is klassiek gericht op een beroepsgroep die te maken krijgt met het onderwerp in de dagelijkse praktijk. Daar is ook dit handboek duidelijk voor geschreven. Het is een makkelijk naslagwerk, je hoeft het niet van voor naar achteren door te nemen. Je kan ook een specifiek thema of vraagstuk opzoeken en daar antwoorden of een volgende stap voor vinden. Het handboek is makkelijk leesbaar en wordt gesierd door tekeningen, waardoor het toegankelijk blijft.
Precies om die reden is het voor een grotere doelgroep geschikt. Want stel je eens voor dat je als bewoner of betrokken organisatie deelneemt aan een participatieproces. Dan zou het ook fijn zijn als je weet hoe zo'n proces er uit ziet of er uit kan zien. Wat je rechten zijn én wat de mogelijkheden en kaders zijn van de organisatie tegenover je. Nog niet zo'n gekke gedachte om het handboek ook aan die kant van de tafel of zaal ter beschikking te stellen. Dat vergt wel wat moed misschien.
Het Handboek Bewonersparticipatie koop je bij managementboek.nl
Over Saskia Fokkema en Suzanne Swart-Beekhuis
Saskia Fokkema en Suzanne Swart-Beekhuis hebben samen meer dan 40 jaar werkervaring als planologen en participatie-experts. Zij ondersteunen organisaties met advies en zijn gecertificeerde trainers. Ze werken ook als dagvoorzitter binnen participatieprocessen. Ze hebben daarbij bijzonder oog voor de menselijke maat, het samen doen en het behalen van resultaat. Meer informatie vind je op hun website.
Disclaimer: deze blog bevat affiliate links. Als je iets bestelt via een link op deze website, ontvangen wij zonder extra kosten voor jou een kleine commissie. Zie het maar als een bedankje van jou aan ons voor alle uren boeken lezen…
Dit boek werd voor een recensie gratis aan ons toegestuurd. Het gratis ter beschikking stellen van een recensie-exemplaar heeft nooit invloed op de inhoud van de recensie of de publicatie op deze blog of social media.